चौधरी

सारी दुनिया देख दंग, ताकत और अकल की जंग… 

देसी रंग और देसी राग, कम्प्युटर से तेज दिमाग… 

अकल की खेती हरी भरी, बात सुनाउ खरी खरी… 

चाचा चौधरी 

(वरच्या चार ओळी निखिल जोशी कडून साभार)

हर्षद चौधरी म्हणजे माझा लई जुना मित्र. प्रतिभा निकेतन शाळेपासून त्याची आणि माझी ओळख. शाळा झाल्यावर अकरावी आणि बारावी आमचं कॉलेज चेंज झालं, पण नंतर इंजिनियरिंगला परत सोबतच आलो. 

आमच्या सगळ्या कार्यकर्त्यांमध्ये चौधरी शांत माणूस. जास्त बोलणं नाही, बडबड नाही, थिल्लरपणा नाही. राहणीमान एकदम व्यवस्थित. कपडे टाईम टू टाईम धुतलेले, धुतल्यावर लगेच इस्त्री करून ठेवलेले, आणि इस्त्री झाली की पेटीत भरून ठेवलेले. 

बाय द वे, पेटी उचकने आणि वरचे कपडे खाली आणि खालचे कपडे वर ठेवणे हा चौधरीचा छंद! तसा चौधरी वीकेंडला आमच्यासोबत नसतोच, गुणी बाळासारखा सगळ्या नातेवाईकांना भेट देऊन येत असतो. पण चुकून एखादा वीकेंड रूमवर घालवावा लागला, आणि करमत नसेल तर चौधरी लगेच bag कडे पळतो आणी उचका उचकी सुरु!

चौधरीला तशी मोबाइल किंवा हाय टेक वस्तूंची हौस नाही. आपला जुनाच नोकिया फोन वापरत असतो, आणि त्याचा वापर सुद्धा लिमिटेडच. फार फार तर कॉल करणे किंवा एसएमएस करणे, इंटरनेट तर फार दूरची गोष्ट. एके दिवशी चौधरी असाच माझ्याकडे आला आणि म्हनला 'अबे, फोनची बेटरी गेली वाटतं! खूप लवकर डिस्चार्ज व्हायला' मी म्हणलं लवकर म्हणजे किती? '२ दिवसात एकदा चार्ज कराव लागायले'… तर असा धन्य कार्यकर्ता!

चौधरीला आमच्यासारख्या लांब पल्ल्याच्या ट्रिप्स झेपत नाहीत, लोहगड सोडला तर मला तरी नाही आठवत की चौधरी आमच्यासोबत कुठं आलाय (बाय द वे, लोहगड म्हणजे लांब पल्ला नाही). चौधरीची गाडीपण व्यवस्थित ठेवलेली असते, मला वाटत की तीच गाडी शोरूम मध्ये ठेवली असती तर खराब झाली असती, पण चौधरी नियमित काळजी घेतो म्हणून आजपर्यंत टिकून आहे, आणि गाडीची फायरिंगसुद्धा जशीच्या तशीच आहे! नाहीतर आमच्या गाड्या पहा, रोज वापरात असून सुद्धा धूळ खात पडलेल्या असतात आणि निष्काळजीपणाच्या चालवण्याने इंजिनची माय-बहिण झालेली आहे ;)

घरचं जेवण चालू असतानाच चौधरींनी ढेरी कमावली आहे, आणि आता झिजवायचा प्रयत्न चालू आहे. म्हणूनच चौधरींचं जेवण एकदम मोजून मापून. त्यातल्या त्यात जिममध्ये हाड मोडेस्तोवर व्यायाम, पण परिणाम शून्य!

बर, बाकी पोट्टे ऑफिसला जाताना जीन्स, टी-शर्ट घालतात. पण चौधरी प्रॉपर फ़ोर्मल कपडेच घालून जातात. दर दोन दिवसाला शेविंग केलीच पाहिजे, नख कापलेच पाहिजेत, बुटांची पॉलीश केलीच पाहिजे! चष्म्याची व्यवस्था गाडीतच! गाडीच्या बॉक्समध्ये गॉगल आणि साधा चष्मा सापडायलाच पाहिजे. दिवसा गॉगल वापरायचा आणि संध्याकाळी येताना साधा चष्मा वापरायचा हे ठरलेले नियम!

महत्वाची गोष्ट म्हणजे चौधरीचा दिमाग लई तल्लख, कुठलीही गोष्ट त्यांना एकदा सांगितली की ती झालीच म्हणून समजा! मग ते दुकानातून कुठलं सामान आणणं असो, की चतुर्थीला गणपती मंदिरात जाणं असो. चौधरीला सगळं लक्षात राहतंय. यावरून आठवलं, चौधरी गणपतीचा निस्सीम भक्त! दगडूशेठ गणपतीला नियमित वारी असतेच, पण समजा चतुर्थी वीकडेला आली आणि जाणं झालं नाही तर कमीतकमी गल्लीतल्या गणपतीचं दर्शन घेऊनच येतो.

एटीएम आणि चौधरींची खूप दुष्मनी. चौधरी सहसा स्वतःसोबत एटीएम कार्ड ठेवतच नाहीत. महिन्याच्या सुरुवातीला एकदाच एटीएम मधून पैसे काढायचे हा उसूल!

डक्क्या सारख्या पोराला आम्ही बोलतं केलं, पण चौधरी लई अवघड माणूस! तसा चौधरी कधी कधी गप्पा मारतो, पण लई क्वचित. सहसा त्याचा बोलायचा मूड असेल तरच गप्पा चालतात, नाही तर टीवी लावून बातम्याच बघतो.

चौधरी पुराणात इतकंच! चौधरींचा एक फोटो चिकटवून ४ शब्द संपवतो!

-पी. के. 

बारकं

रेल्वे स्टेशन आणि रेल्वे जंक्शन मधला फरक माहिती आहे? सेम तसंच बारकं म्हणजे आमच्या ग्रुपचं जंक्शन आहे. नाव- संदीप पोकलवार. 

मागच्या पोस्टमध्ये सांगितल्या प्रमाणे डक्क्या आणि माझी भेट सेकंड इअर मध्ये झाली, आणि त्याबरोबर बारक्याची पण ओळख झाली. डक्क्या आणि बारक्या शाळेच्या पहिली पासूनचे दोस्त. फक्त ११वी आणि १२वी वेगळ्या कॉलेजमध्ये शिकले, आणि परत इंजिनियरिंगला एकत्र आले!

साहजिकच माझी आणि बारक्याची ओळख झाली, पण सेकंड इअरला ओळख मर्यादितच होती. याचं कारण म्हणजे बारक्याचा ग्रुप. त्यावेळी बारक्या अजीब कार्यकर्त्यांसोबत राहायचा, त्यांना असाइनमेंट, प्रोग्राम्स शेअर करणे म्हणजे संपत्ती शेअर करण्यासारखं वाटाव, इगो पण हर्ट व्हाव त्यांचा. 

थर्ड इअरला इलेक्टीव चूज करायचा होता, तेव्हा माझ्यासोबत मोजकेच पोट्टे होते आणि बारक्या त्यातला एक. डी. आय. पी. विषयाला मी, बारक्या, निख्या आणि श्रीकांत्याच! बाकी ५० लोक दुसऱ्या सब्जेक्टला! क्लासमधला धिंगाणा वाढला आणि बारक्या आमच्या ग्रुपमध्ये शामिल झाला. आता प्रोग्राम्स, असाइनमेंट आमच्या सोबत होऊ लागल्या. तरी अधून मधून त्याची वारी असायचीच जुन्या ग्रुप सोबत, आणि जुने कार्यकर्ते काड्या करायचेच. 

असो, बारक्या राहायचा भाग्यनगरला आणि जंक्शन झाल्यामुळे आम्ही सगळे रोज तिथल्या गणपती मंदिरात जमा व्हायचो. कॉलेज सुटायचं ५-६ वाजता, आणि घरी जाउन थोडी पोटपूजा झाली, की भाग्यनगर गाठून बारक्याच्या दुकानासमोर उभं राहायचं. आम्ही गोळा झालेले पाहून बारक्या काम आटोपायचा, आणि जमावात शिरायचा. तिथून एकेकाला फोन लावणे चालू. श्रीकांत्या, अज्या, भैर, चौधरी, गज्या, पर्तान्या सगळे यायचे. गणपतीचे दर्शन घेतले, की आज काय घडलं, काय लफडे झाले चर्चा चालू व्हायची. 

बारकं तसं लई नंबरी होतं. प्रत्येक पोराला त्याने एका पोरीचं नाव चिकटवलं, आणि रोज चिडवायचं. स्वतः मात्र सेफ साईड होतं. पण आम्हीही काही कमी नव्हतो, आम्ही पण नंबर १ नाव शोधून काढलं आणि बारक्याला जोडलं ;) जेव्हा त्याने आम्हाला चिडवायला चालू केलं तेव्हा आम्ही पण चालू व्हायचो. 

बारक्या क्लासमध्ये सहसा आमच्याच बाजूला बसायचा. ते बाजूला बसलंय म्हणल्यावर क्लासमध्ये काड्या चालू झाल्याच म्हणून समजा! मग बेंचवर बसलेल्या एखाद्याला हसू आवरलं नाही, की झालं! क्लासमधून हकालपट्टी झाली की बारकं नंतर येउन भेटायचं आणि परत चिडवणं चालू :)

फायनल इअरला बारक्याची आणि माझी दोस्ती चांगलीच वाढली. बारक्याला डी. आय. पी. चाच प्रोजेक्ट करायचा होता, म्हणून ते श्रीकांत्यासोबत जॉईन झालं, पण तरीही कोडींग साठी आम्ही सोबतच बसाव! त्यावेळी निख्या आणि श्रीकांत्याची हाणामारी आम्ही दोघांनी लई एन्जॉय केली :) 

होळीच्या दिवशी बारकं सगळ्या कार्यकर्त्यांना घेऊन माझ्या घरी आलं. नांदेडच्या पोरांची होळी म्हणजे कपडे फाडलेच पाहिजेत! घरातून बाहेर पडताच बारक्याने आणि आत्याने माझे कपडे फाडले आणि तोंडाला रंग फासला. तिथून आगेकूच करत आम्ही डक्क्याच्या घरापुढे गेलो, पण आमचा अवतार पाहून डक्क्या घराबाहेर आला नाही. आमचा ताफा जसा तरोडा नाक्या पर्यंत पोचला, तसं आम्हाला पोलिसांनी हटकलं, आणि गाड्या ताब्यात घेतल्या. गज्या, आत्या आणि बाकी पोट्टे पोलिसांना हुज्जत घालत होते, आणि एव्हाना तिथले चिल्लेपिल्ले येउन गोंधळ घालत होते. पोलिसवाला चिडला, आणि आम्ही थोडं दूरच जाव म्हणून पळालो. पण बारक्याला काय वाटलं कुणास ठाऊक, ते तिथंच थांबलं. पोलिसाचा पारा चढला आणि पळता पळता फाडकण आवाज आला. काय झालं म्हणून आम्ही मागे पाहतोय तर बारक्या गालावर हात ठेऊन पळत येताना दिसलं :) काय झालं ते विचारायची गरज नव्हतीच :)

पर्तान्या आणि बारक्या बरेच जिगरी दोस्त. पर्तान्या नेहमी ट्रेनने सेलू-नांदेड येरझाऱ्या घालायचा, आणि नेहमी फुशारक्या मारायचा की ट्रेनचे सगळे टी. सी. त्याच्या ओळखीचे आहेत. एकदा असंच बारक्याला इंटरव्यू निमित्ताने औरंगाबादला जायला लागलं, म्हणून त्याने सेलूच्या सेहवाग (परतान्या) सोबत जायचं ठरवलं. जनरल डब्यात गर्दी होती, म्हणून परतान्या त्याला रिजर्वेशनच्या डब्यात घेऊन गेलं आणि म्हणे तू काळजी करू नको बारक्या! मी आहे न!

बारक्याला वाटलं आता टी. सी. आल्यावर परतान्या काहीतरी जुगाड करेल, आणि आपल्याला बसायला मिळेल. कशाचं काय, रात्र भर परतान्याने त्याला ह्या डब्यातून त्या डब्यात करायला लावलं! मग काय! २ दिवसांनी पर्ताण्याच्या उद्धारच केला बारक्याने :)

कॉलेज लाईफ संपली, आणि पुण्यात जेव्हा आलो तेव्हा बाकी पोरांची आणि माझी ओळख जास्त नव्हती. मला रूम भेटली ती बारक्या मुळेच. मी, बारक्या, निख्या, श्रीकांत्या, ओम्या, आत्या, अवधूत रूम पार्टनर बनलो. 

त्याने मला बरेचदा चुना लावला. माझ्यासोबत गाडीवर बसायचा आणि एखादा सिग्नल आला, की म्हणायचा-- "चल बे, इथं पोलिस नसते, काढ गाडी"… आणि गाडी काढली, आणि पोलिसाने पकडलं की साईडला जाउन दात काढायचं… 

रूमवर सगळ्यांशी त्याची जमायची… खासकरून ओम्या आणि आत्यासोबत. एकदा असंच आत्याला काहीतरी हुक्की उठली आणि घरीच जेवायला बनवावं म्हणून बसला. आत्याच्या प्लान म्हणजे 'कशात काय आणि फाटक्यात पाय'! तेवढ्यात बारकं हात हलवत आलं आणि बोम्बललं -- "आपण तर फक्त वेजच खाणार"… आत्या आणि ओम्या लोळू लोळू हस्ले… आजही आत्याचा फोन आला तर एकदा तरी आठवण करून देतेच ते… 

मागे सांगितल्याप्रमाणे एका वर्षानंतर भैरोसिंग आमच्या रूमवर पाचारण झाले, त्यानंतर बारक्या आणि भैरोसिंगाच्या हसण्याला उधाणच आलं. रूमवर एखादी घटना घडली, की दोघे एकमेकांकडे पहाव आणि खीखीखी कराव. 

वाई, पाचगणी, महाबळेश्वर आणि दिवेआगर ट्रीप बारक्यामुळेच पॉसीबल झाली.  बारकं होतं म्हणून ती ट्रीप एन्जॉय झाली, नाहीतर डक्क्या कुठं सोफा सोडून आलं असतं?

आता बारकं गेलंय परदेशी! कधी येतंय काय माहित!

-पी. के. 

डक्क्या

आमच्या टोळीतला सगळ्यात शांत आणि सुस्त प्राणी. खास बात म्हणजे शुद्ध मराठीत 'डावखुरा' माणूस, पण मराठवाडी भाषेत डक्क्या (डकन्या)! संपूर्ण नाव-- शशांक शेषराव पचलिंग. 

भैरोसिंगच्या पोस्टमध्ये सांगितल्याप्रमाणे डक्क्या आणि माझी भेट सेकंड इअरच्या क्लास मध्ये झाली. डकन्याचं घर आणि माझं घर तसं जवळ-जवळच. कधी कधी डक्क्या बाइक घेऊन आला, की आम्ही दोघं सोबत घरी जाव!

घरी जाण्यावरून एक गोष्ट आठवली, गाडी विसरणे ही त्याच्या घरी सगळ्यांची सवय होती. कित्येक वेळेस माझ्या सोबत हनुमानगड पर्यंत पायी यायचा आणि मग त्याच्या लक्षात यायचं की आज कॉलेजमध्ये बाइक आणलीय! एकदा तर ट्युशनच्या समोर गाडी विसरली, ती दुसऱ्या दिवशी सकाळीच आणली!!

अनुवांशिक कंटाळ्यामुळे ह्याला "C प्रोग्राम्स" करणे जड जायचे. आणि त्यावेळी माझ्याकडे कॉम्प्युटर नसल्यामुळे मी याच्या घरी जाउन बसाव, आणि दोघं मिळून प्रोग्राम्स बनवाव. असं करत करत आमची दोस्ती वाढली. हाच कंटाळा इलेक्ट्रोनिक्स च्या practicals मध्ये पण दिसून यायचा आणि तिथं सुद्धा डक्क्या माझ्या सोबतच राहायचा म्हणजे ब्रेडबोर्ड ला हात लावायची गरज पडू नये :)

कुठं काय बोलाव, याची डक्क्याला बिलकुल अक्कल नव्हती. एके दिवशी मास्तरने भैरोसिंग आणि बिल्डरला फैलावर घेतलं आणि विचारत होता की कोण कोणाच्या फाईल्स कॉपी मारतो. दोघांनी तोंडावर शिलाई मारली होती, म्हणून मास्तरने डक्क्याला पाचारण केलं. डकन्या काय बोम्बलला असेल? "सर, मला काही माहित नाही, मी प्रसादची फाईल कॉपी मारतो". घ्या. आमचीच लागली, ते पण विनाकारण!

डक्क्या तसा कमीच बोलतो, पण त्याला बोलतं कराव लागतं. एकदा बोलता झाला, की मग काही नाही! आमच्या केटेगरीमध्ये मिक्स होऊन गेला. अधून मधून एखाद्याची घ्यायला त्याला लई आवडावं. असंच एकदा गज्या सुट्ट्यात घरी गेला होता आणि प्रोजेक्ट टायटल सबमिट करायचं होतं, त्यावेळी त्याने गज्याची फुल घेतली. झालं काय, की गज्याला फोन केला डक्क्याने आणि गजा गाऱ्हाणे करू लागला माझे. आणि डक्क्या सगळा तमाशा मजा घेत पाहू लागला.

हं, अजून एक गोष्ट. डक्क्याच्या घरच्यांनाही माहित पडलं होतं की कॉलेजमध्ये ह्याला 'शशांक' ऐवजी 'डक्क्या' म्हणून बोलावतात. आणि ह्याच्या वडलांचा आणि ह्याचा आवाज एकदम सेम. त्यावेळी डक्क्या कडे मोबाइल नव्हता आणि घरच्या फोनवर कॉल लावाव लागायचा. ह्याच्या वडलांनी जरी फोन उचलला तरी डक्क्याच वाटायचा.
आम्ही पोट्टे--"हेलो डकन्या?"
डक्क्याचे वडील -- "अरे छोटू? तुझा फोन आलाय!"

हां, तर प्रोजेक्ट वरून आठवलं….  डक्क्या आणि रंग्याचं घर जवळ जवळ होतं. एके दिवशी 'रियाज' करायला भारग्या रंग्याकडे गेला, जाता जाता डक्क्याला पण सोबती म्हणून घेतलं. त्या दिवशी डक्क्याने रंग्याचा प्रोजेक्ट पाहिला आणि फुल पागल झाला. अबे प्रसाद्या, आपण सेम प्रोजेक्ट करुत, फक्त युआय चेंज करुत म्हणजे जास्त काम लागणार नाही. त्याला अंदाज सांगितला की तू जे म्हणतोय ते तेवढं सोप्प नाही, नुसता युआय जरी चेंज करायचा म्हनला तरी पूर्ण प्रोजेक्टची कोडींग चेंज होते. त्यातल्या त्यात आपल्याला डेटाबेससुद्धा चेंज करायचाय… पण आळशीपणापुढे माझं काहीही चाललं नाही, आणि सेम प्रोजेक्ट करावा लागला, उलट सगळी कोडींग नव्याने करावी लागली!!

कॉलेज संपल्यावर (डिग्री मिळाल्यावर) डक्क्या आमच्या सोबत राहू नये, त्याच्या भावाचं स्वतःचं घर होतं इकडे. आमच्या रूम आणि डक्क्याच्या घरातलं अंतर फार फार तर १० किमी असेल, पण तरीही डक्क्या काही भेटायला येऊ नये. एकवेळ प्रार्थना केली तर देव अवतरेल, पण डक्क्या कधीच यायचा नाही… एवढा कमालीचा आळस!!

आमच्या कार्यकर्त्यांनी खूप स्ट्रगल केलं, सेम तेवढंच डक्क्याने केलं आणि मग नोकरी मिळाली. आता आम्ही रूम चेंज करून डक्क्याच्या शेजारीच राहायला गेलो. एव्हाना डकन्याचा भाऊ ऑनसाईट गेला, आणि डकण्याच्या हाती कार लागली. मग काय! महाबळेश्वर, वाई, दिवेआगर, लोणावळा, मुंबई अश्या ट्रिप्स नेहमीच व्हायला लागल्या. भैऱ्याच्या भाषेत 'डक्क्या आपल्या नादी लागून बरबाद झालंय ;)'

एवढी मर मर करून आत्ता कुठं डकनं बोलतं झालंय! उदाहरण म्हणजे मी आणि डक्क्या कधी फिरू लागलो आणि एखादी पोट्टी समोरून गेली तर ते स्वतःहून तारीफ करायला लागलंय ;)

त्याची खासियत म्हणजे डिस्ट्रीक्ट लेवलचा क्रिकेट प्लेयर होतं ते. नांदेड-पुणे, नांदेड-औरंगाबाद असं खेळून आलय. पण काय माहित, आम्हाला कधी त्याचा गेम दिसलाच नाही. कधी पण कॉलेज मध्ये मेच असली की साला हरूनच यायचा. त्याला याच्या वरून कित्येकदा चिडवतो आम्ही… मुद्दाम 'अंडर-आर्म' बॉलिंग करून त्याला आउट करायचं आणि मग चिडवायचं :)

डक्क्या म्हणजे दुनियेचा किरकिरी माणूस! कित्येक दिवसांपासून गोवा जायचं आमच्या मनात आहे, पण हा काही आम्हाला नेत नाही. एवढ्या लांब कोणी कार चालवावी? मला बोर होतंय!
बर, आम्हाला शिकव, आम्ही अधून मधून चालवतो … नाही! मी भावाला सुद्धा कार चालवायला देत नाही!
मग जायचं कसं?

गाणे ऐकायचेत? तर फक्त वोकल सॉंग पाहिजेत! जास्त म्युजिक नको!!
कार चालवताना लोक सहसा दणादण गाणे वाजवत चालवतात… कोणाला आवडतात म्हणून, आणि कुणी झोप येऊ नये म्हणून… पण याला मंद गाणे आवडतात… इकडे लोकांचा जीव जातो, कुठे ह्याला झोप लागली, तर विनाकारण जीव जायचा!

मागे एकदा दिवेआगरला जाताना स्टीअरिंग वरून दोन्ही हात सोडून डोक्यामागे नेऊ लागला. शेवटी राजाला राहवलं नाही, आणि ते म्हणलं -"डक्क्या काही काम असाल तर सांग, स्टीअरिंग वरून हात सोडू नको! मला इकडे मागे काहीही काम नाही, जे म्हणशील ते करतो ;)"

अजूनसुद्धा डक्क्या वीकेंडशिवाय भेटत नाही. घर जवळ असून सुद्धा त्याला सोफ्यावरून उठाव वाटत नाही. ऑफिसवरून आला, की जे सोफ्यावर बसून टीवी चालू करतो, ते रात्री ११ -११:३०  पर्यंत! मध्ये फक्त जेवणाचा व्यत्यय येतो, ते पण सोफ्यावरच उरकून घेतलं जातं!

बरं, वरचा फोटो पाचगणी जवळ काढलाय. तसं डकन्याला फोटो काढून घ्यायची हौस नाही (जशी भैरोसिंघांना आहे), पण अधून मधून मिरर मध्ये स्वतःचे केस पाहतो, आणि डाव्या हाताने "आउ आउ" म्हणत नीट करतो, आणि पळत जाउन एखाद्या स्पॉटवर बसतो. "प्रसाद्या, एक फोटो काढ बे!". आणि लगेच क्लिक!

 तर असा हा कार्यकर्ता…

-पी. के.